Το σώμα των παιδιών είναι μόνο δικό τους κι αυτό πρέπει να το γνωρίζουν από νωρίς

Στην εποχή που ζούμε είναι περισσότερο σημαντικό από ποτέ να βοηθήσετε τα παιδιά να μάθουν πώς να θέτουν τα όρια του σώματός τους και να σέβονται τα αντίστοιχα όρια των άλλων. Το να διδάξετε στο παιδί σας τα υγιή όρια σώματος είναι κρίσιμης σημασίας, γιατί με τον τρόπο αυτό θα το οδηγήσετε να αναπτύξει μια αίσθηση του εαυτού του, ένα επίπεδο αυτοπεποίθησης και οριοθετημένες προσδοκίες για το αποδεκτό και το μη αποδεκτό άγγιγμα. Τα παιδιά μεγαλώνοντας μαθαίνουν συνεχώς για το σώμα τους. Μερικά παιδιά είναι πιο ευαίσθητα στο περιβάλλον τους και αντιδρούν διαφορετικά στην αφή, στον ήχο και στις κοινωνικές ενδείξεις. Όταν όμως τα παιδιά συμφιλιώνονται με τα όρια του σώματος σε νεαρή ηλικία, μαθαίνουν πώς να σέβονται το σώμα των άλλων και να αντιδρούν στη λέξη «όχι». Διδάξτε στο παιδί σας τα όρια του σώματος και δώστε του σημαντικά μαθήματα αναφορικά με τη συναίνεση, τη συμπόνια και την επικοινωνία.

Ακολουθούν μερικοί εύκολοι τρόποι για να διδάξετε στα παιδιά τα όρια του σώματος: 

• Κάντε μια συζήτηση και δημιουργήστε μια «λέξη ασφαλείας»

Καθίστε με το παιδί σας και συζητήστε την έννοια των ορίων του σώματος, χρησιμοποιώντας σαφή και απλή γλώσσα. Ξεκαθαρίστε του ότι θα σταματήσετε να το αγγίζετε, εάν το ίδιο δεν θέλει να το αγγίζετε. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να εκφράζεται ανοιχτά και ξεκάθαρα, όχι μόνο μαζί σας, αλλά και με γείτονες, φίλους και την ευρύτερη οικογένεια. Πολύ χρήσιμο μπορεί να αποδειχτεί επίσης να ορίσετε από κοινού μια «ασφαλή λέξη» ή μια «λέξη ασφαλείας» που μπορεί να χρησιμοποιεί το παιδί όταν θέλει να ορίσει ένα όριο σώματος. Δοκιμάστε να χρησιμοποιήσετε μια διασκεδαστική λέξη, όπως «μπανάνα», ή μια επινοημένη λέξη, όπως «χαχανόσπορος». Μπορείτε μάλιστα να ενημερώσετε τους δασκάλους γι’ αυτή την «ασφαλή λέξη», έτσι ώστε να γνωρίζουν πότε το παιδί σηματοδοτεί την προσπάθειά του να θέσει όρια. Οι συζητήσεις πρέπει πάντα, βέβαια, να είναι κατάλληλες για την ηλικία του, καθώς στόχος δεν είναι να τρομάξει το παιδί, αλλά να κατανοήσει ότι το σώμα του είναι δικό του και μόνο. Αν επομένως χρειάζεται χώρο ή ησυχία, μπορεί να το ζητήσει. Ίσως δεν του αρέσει να το γαργαλάνε ή ίσως δεν του αρέσει να το αγκαλιάζουν οι γείτονες ή διάφοροι συγγενείς. Όποιο και να είναι το όριο, το παιδί θα μάθει να εκφράζει τα συναισθήματά του και, με τη σειρά του, θα μάθει να κάνει το ίδιο απέναντι στα άλλα παιδιά και να σέβεται τον δικό τους χώρο.

• Χρησιμοποιήστε σχετικά παραδείγματα καθημερινά

Εισάγετε την έννοια των ορίων του σώματος αντλώντας παραδείγματα από αλληλεπιδράσεις της πραγματικής ζωής. Αν, για παράδειγμα, το παιδί σας αγκαλιάζει το σκυλί ενός γείτονα και το σφίγγει πιο δυνατά όταν το ζώο προσπαθεί να φύγει, μπορείτε να του πείτε: «Θυμάσαι όταν μιλήσαμε για τα όρια του σώματος; Αυτός ο σκύλος έχει τα δικά του και σου δείχνει ότι δεν θέλει να τον αγκαλιάσεις αυτή τη στιγμή». Αυτό ενισχύει τις συζητήσεις σας και διδάσκει στο παιδί να σέβεται τον χώρο του άλλου. 

• Εφαρμόστε ένα μοντέλο θετικής συμπεριφοράς για τα παιδιά σας

Ο καλύτερος τρόπος για να μάθουν τα παιδιά τα όρια του σώματος είναι να δουν από εσάς να μοντελοποιείτε εκείνο το είδος συμπεριφοράς που ενισχύει τη συναίνεση και τον σεβασμό. Για παράδειγμα, πριν το πάρετε από μόνοι σας αγκαλιά, ρωτήστε το παιδί σας: «Θέλεις μια αγκαλιά;» Δείξτε εμπράκτως ότι σέβεστε τον χώρο του. Το παιδί, με τη σειρά του, θα μάθει να το ζητά από άλλους. Αυτό θα βοηθήσει το παιδί σας να συνυπάρξει αρμονικά με τα άλλα παιδιά στην παιδική χαρά και στο σχολείο. Δώστε επίσης στο παιδί σας επιλογές κατά τη διάρκεια της μέρας. Ρωτήστε το ποια ρούχα θα ήθελε να φορέσει ή τι πρωινό θέλει να φάει. Το σώμα του, η επιλογή του.

• Δημιουργήστε έναν πίνακα χαιρετισμών

Οι δάσκαλοι χρησιμοποιούν αυτούς τους πίνακες πριν μπουν τα παιδιά στην τάξη, αλλά λειτουργούν και για το σπίτι! Τα παιδιά θα επιλέξουν τον χαιρετισμό ή το «αντίο» με βάση τις επιλογές που απεικονίζονται σε ένα γράφημα. Ορισμένες επιλογές που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε είναι, π.χ., «αγκαλιά», «κόλλα πέντε», «χτύπημα με γροθιά», «χαμόγελο και νεύμα», «υπόκλιση», «χορός». Κρεμάστε τον πίνακά σας στην μπροστινή μεριά της πόρτας. Το παιδί σας μπορεί να δείξει το σχέδιο και τη λέξη στον πίνακα και στη συνέχεια να εκτελέσει τον αντίστοιχο χαιρετισμό. Αυτός είναι ένας απλός και διασκεδαστικός τρόπος για να διδάξετε τα όρια του σώματος. Το παιδί σας μπορεί να επιλέξει τη μέθοδο που προτιμά με βάση το πώς αισθάνεται κάθε μέρα.

• Διαβάστε βοηθητικά βιβλία

Το βιβλίο ΕΓΩ, ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ προσεγγίζει αυτό το σοβαρό ζήτημα με εύληπτο και φιλικό προς τα παιδιά τρόπο, προσφέροντάς τους οικεία σενάρια για να σκεφτούν και να συζητήσουν. Περιλαμβάνει επίσης μια ενότητα με ερωτήσεις προς συζήτηση για γονείς και εκπαιδευτικούς.

ΕΓΩ, ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ - ΤΖΕΪΝΙΝ ΣAΝΤΕΡΣ - Εκδόσεις Ψυχογιός (psichogios.gr) 

«Γεια σας! Είμαι η Κλάρα και έχω κάτι πολύ ξεχωριστό! Είναι το σώμα μου και ανήκει μόνο σ’ εμένα». Το βιβλίο ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΟ ΜΟΥ θα βοηθήσει τα παιδιά να αποκτήσουν σωστή εικόνα για το σώμα τους και να μάθουν περισσότερα για τον εαυτό τους και τους άλλους.

ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΟ ΜΟΥ - ΝΤΑΓKΜΑΡ ΓΚΑΪΣΛΕΡ - Εκδόσεις Ψυχογιός (psichogios.gr) 

Πότε λες «ναι» και πότε λες «όχι»; Πότε θέλεις πράγματι να κάνεις κάτι και πότε όχι; Μπορείς εσύ να ακούσεις πότε κάποιος λέει «όχι»; Ποια είναι τα ευχάριστα μυστικά και ποια τα δυσάρεστα μυστικά; Το βιβλίο ΤΟ ΘΑΥΜΑΣΤΟ ΣΩΜΑ ΜΑΣ: ΤΑ ΝΑΙ ΚΑΙ ΤΑ ΟΧΙ σου μαθαίνει ότι εσύ έχεις τον έλεγχο του σώματός σου.

ΤΟ ΘΑΥΜΑΣΤΟ ΣΩΜΑ ΜΑΣ: ΤΑ ΝΑΙ ΚΑΙ ΤΑ ΟΧΙ - ΠΑΟΥΛΙΝΕ ΑΟΥΝΤ - Εκδόσεις Ψυχογιός (psichogios.gr)

• Εξοικειώστε το με την έννοια του προσωπικού χώρου με παιχνίδια

Η εκμάθηση της έννοιας του προσωπικού χώρου μπορεί επίσης να είναι διασκεδαστική, μετατρέποντας το μάθημα σε παιχνίδι. Τα παιδιά μπορούν έτσι να καταλάβουν φυσικά πώς λειτουργεί η ιδέα. Για παράδειγμα, παίξτε με χούλα χουπ. Ή φτιάξτε την προσωπική σας πανοπλία ή το δικό σας κάστρο, μέσω των οποίων τόσο εσείς όσο και το παιδί σας θα οριοθετείτε τον χώρο και τον εαυτό σας.

Βελτιώστε την επίγνωση του προσωπικού χώρου του παιδιού σας και διδάξτε του τα όρια του σώματος με αυτά τα απλά τεχνάσματα. Τα παιδιά θα αναπτύξουν τις επικοινωνιακές τους δεξιότητες και θα μάθουν πώς να αλληλοεπιδρούν με τα άλλα παιδιά – και όχι μόνο. Βοηθήστε να χτίσετε την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση του παιδιού σας!